De 10 meest gestelde vragen over Metaaldetectie

Heb je interesse in metaaldetectie? Misschien heb je er wel eens over gehoord van je vrienden, of je bent gewoon benieuwd omdat het nog een beetje geheimzinnig voor je is. Geen zorgen, we gaan het voor je verduidelijken.

In deze blog beantwoorden we de meest gestelde vragen over metaaldetectie. Dit helpt je om makkelijk te beginnen met je eigen speurtochten onder de grond. Laten we samen de boeiende wereld van metaaldetectie verkennen!

Vraag 1: Hoe werkt het eigenlijk?

Laten we bij het begin beginnen! Een metaaldetector is een apparaat dat een vrij eenvoudig natuurkundig principe nabootst: elektromagnetische inductie. Om dit effect te bereiken, heeft de detector een 'schijf' (aan het onderste deel van de steel) met twee koperen spoelen erin. De eerste spoel zendt uit: het wordt gevoed door elektrische stroom en stuurt een magnetisch veld de grond in. Als er metaaldeeltjes of geleidende metalen voorwerpen in de grond zitten, veranderen die het magnetische veld. De tweede spoel ontvangt: deze spoel vangt de veranderde magnetische golven op en stuurt deze informatie naar een elektronische unit bovenaan de steel. Deze unit analyseert de gegevens en zet ze direct om in geluidssignalen, aangevuld met visuele aanwijzingen (afhankelijk van het model detector). Door deze geluiden en signalen te interpreteren, kan de zoeker de aanwezigheid van metaal in de grond vaststellen en soms de grootte, diepte en het type metaal inschatten.

Vraag 2: Kan je echt iets vinden met een metaaldetector?!

Bij metaaldetectie kun je van alles vinden! Onze bodem bevat bijna 3000 jaar aan metalen geschiedenis en is daarmee een echte schat aan verhalen uit het verleden. Of het nu gaat om verloren of verstopte munten uit verschillende tijden, oude voorwerpen die kwijt of achtergelaten zijn, of modern metaalafval; er ligt van alles verborgen onder onze voeten. Je zou verbaasd zijn hoeveel 'vervuiling' er in de grond zit als je nog nooit hebt gezocht met een metaaldetector. Maar als je het probeert, zelfs maar voor een uur of twee, dan vind je bijna zeker een paar munten en een hoop metaalafval.

Vraag 3: Kan je een Metaaldetector zo instellen dat deze alleen goud detecteert?

Het antwoord hierop is nee! Om te begrijpen waarom dat niet kan, is een beetje uitleg nodig. Deze apparaten worden metaaldetectoren genoemd, maar eigenlijk detecteren ze hoe goed iets elektriciteit geleidt, niet wat voor soort metaal iets is. Hoe goed iets elektriciteit geleidt, hangt af van de grootte van het object, niet van het soort metaal!

Dus, je kunt een detector niet zo instellen dat hij alleen goud, zilver of brons vindt. Wat je wel kunt doen, is bepaalde soorten metalen uitsluiten met iets wat een discriminatie heet, en die optie zit op alle goede metaaldetectoren. Je kunt bijvoorbeeld instellen dat je geen kleine ijzeren voorwerpen zoals spijkers, kleine ijzeren stukjes gereedschap en ander ijzeren afval wilt vinden. Als je de discriminatie zo hebt ingesteld dat hij kleine ijzeren dingen negeert, dan weet je dat als je detector een signaal geeft, het geen klein ijzeren voorwerp is!

Vraag 4: Kan je makkelijk schatten vinden met een Metaaldetector? 

Dat hangt ervan af wat je onder een "schat" verstaat, want met metaaldetectie zoek je niet specifiek naar schatten: je zoekt naar dingen die verloren of verstopt zijn. Voor een zoeker kan een simpel stukje metaal of zelfs een enkele munt al een echte schat zijn, omdat hij zich bewust is dat hij iets uit het verleden blootlegt. Hij wil dan meteen weten wat het was, uit welke tijd het komt en waarom het op die plek lag. Al die vragen prikkelen de fantasie en laten je op een manier door de tijd reizen!

Als we het over "schat" hebben in de meest gebruikelijke zin, dan worden er inderdaad dagelijks schatten gevonden. Maar het komt veel vaker voor dat mensen schatten vinden zonder een metaaldetector, zoals bij het uitgraven van een boom, het renoveren van een gebouw, of het opruimen van een kelder of zolder... Dus als je kijkt naar de verhouding van schatten gevonden door de ongeveer 100.000 metaaldetectorgebruikers in Nederland tegenover de schatten gevonden door de resterende 18 miljoen Nederlanders, dan is metaaldetectie maar een heel klein deeltje van het geheel.

Dat gezegd hebbende, een metaaldetector is waarschijnlijk wel het beste gereedschap om ervoor te zorgen dat je niet zomaar een schat over het hoofd ziet!

Gevonden door: Martin en Gerben in Nederland! 

Vraag 5: Hoe diep moet je graven om de oudste munten te kunnen vinden? 

Het klinkt misschien verrassend, maar munten (en andere vondsten) liggen meestal slechts een paar centimeter onder het aardoppervlak, ongeacht hoe oud ze zijn! Als we meerdere meters diep zouden moeten graven voor vondsten, dan zouden onze velden al lang op enorme molshopen lijken en zou metaaldetectie verboden zijn! Let op: Wettelijk is het toegestaan om maximaal 30%cm diep te graven doelbewust naar oudheden mits je toestemming hebt van de grondeigenaar.

80% van de vondsten wordt gedaan op minder dan 15 cm diepte. Soms vind je ze zelfs al aan de oppervlakte, zodat de meest oplettende mensen ze met het blote oog kunnen spotten!

De diepte waarop je iets vindt, hangt dus niet af van hoe oud het is. De grond is namelijk altijd in beweging, "leeft" en wordt voortdurend verstoord door factoren die de diepte waarop voorwerpen begraven liggen kunnen veranderen. Wortels, humus, wormen, konijnen, vossen (en andere gravende dieren), evenals al het andere ondergrondse leven, verstoren de bovenste lagen van de grond. Ook de vorst en het dooien van de bodem helpen mee om begraven objecten of munten te verplaatsen. In het bos kunnen stormen bomen ontwortelen en zo metalen voorwerpen blootleggen. En vergeet niet dat landbouwgronden al bijna 150 jaar worden geploegd. Daardoor verplaatsen de voorwerpen in de grond elke keer als er geploegd wordt, waardoor je elk jaar met een metaaldetector op dezelfde plek verschillende resultaten kunt krijgen!

Vraag 6: Kan je met een metaaldetector zoeken in de regen?

De meeste moderne metaaldetectoren zijn waterbestendig, wat betekent dat ze zijn ontworpen om te functioneren in lichte regen. Het is echter nog steeds aan te raden om een beschermhoes te gebruiken om het elektronische compartiment te beschermen tegen regen en stof.

Als je buiten bent, zul je merken dat regen eigenlijk een voordeel kan zijn omdat het de prestaties van de detector kan verbeteren. Omdat water een geleider is en de detector elektromagnetische golven gebruikt, kan een natte bodem de signalen beter door de grond laten dringen en zo dieper gelegen voorwerpen detecteren.

Vraag 7: Wat moet ik doen als ik iets vind? 

In Nederland ben je wettelijk verplicht om elke vondst die mogelijk van belang is voor kunst, geschiedenis of archeologie te melden bij de gemeente. Voor alle andere vondsten geldt dat je voor 50% eigenaar bent samen met de eigenaar van het terrein waar de vondst is gedaan. Als je bijvoorbeeld een voorraad goudstaven vindt op je eigen terrein en er kan geen verband worden aangetoond met een vorige eigenaar van je terrein of een andere persoon, dan is de vondst 100% van jou.

Vraag 8: Waar mag ik zoeken met een Metaaldetector? 

Vanuit juridisch oogpunt is metaaldetectie onderworpen aan een vergunningsstelsel en niet aan een verbodsstelsel. Dit betekent dat je overal mag zoeken met een metaaldetector, zolang je maar toestemming hebt van de eigenaar van het terrein en het geen archeologische site betreft. Het is bij wet verboden om zonder voorafgaande toestemming van de bevoegde autoriteiten naar archeologische voorwerpen te zoeken.

Vanuit een praktisch oogpunt: het doel van het zoeken met een metaaldetector is om plaatsen te vinden waar mensen zijn geweest en activiteiten hebben plaatsgevonden, want juist daar is de kans groot dat er voorwerpen of munten zijn verloren of verstopt. Denk aan een oud pad, een rivier, een tuin, enzovoort.

Zie ook ons uitgebreide blog over deze vraag

Vraag 9: Mag ik zoeken met een Metaaldetector in het Buitenland? 

Ja, bijvoorbeeld in Frankrijk mag je zoeken met een metaaldetector zolang je je aan de wet houdt. Sommige stranden en gebieden hebben echter specifieke regels, dus is het verstandig om dit vooraf na te vragen bij de lokale gemeente. Daarnaast zijn er gebieden waar detectie strikt verboden is vanwege de aanwezigheid van niet-ontplofte explosieven uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog (bijvoorbeeld in Normandië en Picardië). Verder heeft elk land zijn eigen wetgeving, dus is het raadzaam om je van tevoren goed te informeren voordat je een metaaldetector meeneemt in je bagage. Als je van plan bent om op je vakantiebestemming te zoeken of je detectieapparatuur mee naar het buitenland te nemen kijk goed naar de wetgeving.

Regels voor een paar bekende landen:

• Regels voor het zoeken met een metaaldetector in Spanje
• Regels voor het zoeken met een metaaldetector in Duitsland
• Regels voor het zoeken met een metaaldetector in België
• Regels voor het zoeken met een metaaldetector in Frankrijk

Vraag 10: Zijn er ook Metaaldetectie verenigingen en of evenementen? 

Een hobby deel je graag met anderen! Daarom vinden metaaldetectoristen het leuk om elkaar te ontmoeten en samen te zoeken, al is dat geen vaste regel. In Nederland en zelfs daarbuiten zijn er heel veel verenigingen en clubs voor liefhebbers van metaaldetectie! Waar je ook bent, er is vast wel een lokale of regionale club bij jou in de buurt. Andere detectoristen ontmoeten kan je ook helpen om sneller beter te worden in je hobby. Je kunt ervaringen en vondsten delen met mensen die dezelfde passie hebben, wat erg leuk kan zijn. Ook kun je via online discussieforums contact leggen met andere detectoristen in jouw omgeving. Het is gebruikelijk om daar je vondsten te delen en hulp te vragen bij het identificeren ervan (om te weten waar het voor dient, hoe oud het is) of om te leren hoe je ze kunt restaureren zodat ze er weer mooi uitzien.