Waar mag je zoeken met een metaaldetector?

Voordat je mag zoeken met een metaaldetector, zijn er een aantal regels die in acht genomen moeten worden. Hieronder vind je regels waar je wel en niet mag zoeken met een metaaldetector:

• Zoek niet in gemeenten waar een detectorverbod geldt. Controleer dit in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Elke gemeente heeft een APV op internet.
• Zoek niet op archeologische monumenten. De rijksmonumenten vind je op AMK en IKAW - Archeologie in Nederland.  Mail gemeente en provincie voor regionale monumenten.
• Zoek niet met een metaaldetector en niet met een magneet onder water, niet op de waterlijn, niet in uiterwaarden van een rivier.
• Vraag altijd toestemming om te zoeken aan de grondeigenaar. Je hebt hiervoor geen vergunning nodig.
• Zoek niet dieper dan 30 cm.

Wie is de eigenaar van de vondsten?

Losse vondsten uit de bovenste 30 cm die zijn aangemeld bij PAN worden eigendom van de vinder. Bij schatvondsten zijn de vinder en de grondeigenaar ieder voor de helft eigenaar. Vondsten die dieper dan 30 cm lagen, van een archeologisch monument komen of uit een gemeente waar een detectorverbod geldt, worden eigendom van de provincie.

Regels voor tijdens het zoeken met een metaaldetector

Tijdens het zoeken met een metaaldetector gelden er ook bepaalde regels die tijdens het zoeken belangrijk zijn. Deze vind je hieronder:

• Noteer exacte coördinaten van je vondst.
• Schatvondst: ga niet graven. Stop met zoeken en bel de gemeente, die een archeoloog inschakelt.
• Wapens en munitie, of menselijke resten: stop met zoeken, verplaats niets en bel de politie!
• Veroorzaak geen overlast.
  • Blokkeer geen wegen of paden bij het parkeren
  • Respecteer lokale regels zoals zondagsrust.
• Respecteer de natuur.
  • Verstoor geen dieren, holen of nesten.
  • Beschadig geen (wortels van) bomen, struiken en planten.
• Laat het terrein netjes achter.
  • Maak gegraven gaatjes dicht.
  • Neem alle vondsten mee.
  • Laat geen afval achter.
  • Sluit toegangshekken bij het betreden en verlaten van terreinen.

Waarom de regels over toesteming vragen, de natuur en netjes achterlaten?

Legale metaaldetectie is alleen mogelijk met toestemming van de grondeigenaar. Wanneer zoekers overlast veroorzaken, zal een grondeigenaar geen toestemming meer geven en zoekers wegsturen. Deze regels zijn van belang voor het voortbestaan van de hobby!

Regels voor na het zoeken

Voordat je gaat zoeken, tijdens het zoeken en zelfs na het zoeken gelden er bepaalde regels met een metaaldetector. 

• Meld alle losse vondsten én schatvondsten bij PAN. In principe zijn alle vondsten van voor 1946 interessant. Maak foto’s van de vondsten geordend per zoekdag en per vindplaats
• Meld schatvondsten bij de gemeente.
• Bespreek de verdeling van een schatvondst met de grondeigenaar

Waarom vondsten melden?

Lang niet alle geschiedenis is opgeschreven en in boeken terecht gekomen: er zijn perioden of plaatsen waar archeologen en historici maar weinig vanaf weten. Metaaldetector vondsten helpen met het invullen van die ‘witte vlekken’ in onze kennis van het verleden. Vondsten uit de grond kunnen bijvoorbeeld een aanwijzing zijn dat ter plaatse ooit een boerderij van hout heeft gestaan of dat er mensen begraven zijn. Elk object draagt bij tot kennis over de vindplaats of de regio. Metaalvondsten zijn extra waardevol, omdat bijvoorbeeld munten en kledingspelden vaak goed gedateerd kunnen worden daarom een aanwijzing zijn wanneer die activiteiten hebben plaatsgevonden.

Hoe vondsten melden?

Het zoeken met de metaaldetector en het vinden van oude voorwerpen is een prachtige spannende hobby. Maar dat oude voorwerp wat je hebt gevonden is meer dan alleen weer een nieuw voorwerp in jou vitrine, het is een onderdeel van ons cultureel erfgoed.Was melden van je vondsten in het verleden vaak nogal een ingewikkeld gebeuren, met de PAN-app op je smartphone wordt je vondst melden nu een stuk gemakkelijker en ook leuker gemaakt.

Bedenk dat als je vondsten uit de grond haalt, je eigenlijk een soort museumcon­servator bent: het is jouw taak om voor de vondsten en voor de informatiewaar­de van de vondsten te zorgen. Het schoonmaken van de vondsten, het bewaren van alle informatie en het melden van de vondsten bij archeologen hoort alle­maal bij de verantwoordelijkheid van de zoeker die oude vondsten aantreft en ze mee naar huis neemt.

Lang niet alle geschiedenis is opgeschreven en in boeken terecht gekomen: er zijn perioden of plaatsen waar archeologen en historici maar weinig vanaf weten. Alle vondsten kunnen helpen met het invullen van die ‘witte vlekken’ in onze kennis van het verleden. Vondsten uit de grond kunnen bijvoorbeeld een aanwijzing zijn dat ter plaatse ooit een boerderij heeft gestaan of dat er mensen begraven zijn. Elk object draagt bij tot kennis over de vindplaats of de regio.

Zoals de meeste zoekers inmiddels wel weten, moeten in principe alle vondsten ouder dan 1946 worden gemeld. Uiteraard hebben archeologen geen behoefte aan meldingen van modern materiaal zoals aluminiumfolie, blikjes en ander recent materiaal.

Met de PAN-app is je vondst melden nu een stuk gemakkelijker. De app is een onderdeel van de PAN online database website (https://portable-antiquities.nl)
Na het melden van je vondsten kan je deze ook bekijken op jouw eigen account van de PAN online database.

De meeste browsers en smartphones worden ondersteund. Voor iPhones gelden een paar aandachtspunten:
- versie iOS13 of hoger

Het installeren van de PAN-app kan door op je telefoon in de browser het volgende adres op te zoeken: https://portable-antiquities.nl/panapp/
of scan de QR-code met je telefoon.

BRON: Website PAN

BRON: De Detector Amateur

Deze tekst is een verkorte variant van de brochure ‘Metaaldetectie in Nederland' (sept 2021). De brochure is een uitgave van het project PAN, gecoördineerd door de Vrije Universiteit Amsterdam en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
De verenigingen De Detectoramateur (DDA), The Coinhunters Company (TCC) en de AWN, vereniging van vrijwilligers in de archeologie, onderschrijven deze gedragscode en adviseren hun leden deze te volgen.